Đến thôn Vân Cốc 3, xã Vân Trung hôm nay không ai còn có thể bắt gặp cảnh người dân và phương tiện phải vất vả di chuyển trong các ngõ xóm chật hẹp như trước nữa, thay vào đó là những con đường bê tông rộng rãi, làm nổi bật hình ảnh nông thôn nơi đây.

Thôn Vân Cốc 3, xã Vân Trung xưa kia thuộc làng Vân Cốc. Đây là một ngôi làng cổ, đường đi lối lại trong xóm, ngoài làng rất chật hẹp, chỗ rộng nhất chỉ khoảng 1,2m, chủ yếu phục vụ cho người dân đi bộ là chính. Xã hội ngày càng phát triển, dân số tăng lên, phương tiện giao thông nhiều, nhu cầu đi lại ngày càng lớn. Trước những trăn trở, bức xúc từ chính những người dân đã gắn bó lâu đời với mảnh đất này, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành trung ương Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến với từng địa phương đã đáp ứng được nguyện vọng bao đời của nông dân cả nước nói chung và nông dân thôn Vân Cốc 3, xã Vân Trung nói riêng. Nghị quyết đã được Trung ương cụ thể hóa thành chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020. Mục tiêu chương trình Quốc gia xây dựng nông thôn mới nhằm xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội từng bước hiện đại; có cơ cấu kinh tế và các hình thức sản xuất hợp lý; gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ; gắn phát triển nông thôn với đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc dân tộc; môi trường sinh thái được bảo vệ; an ninh trật tự được giữ vững; đời sống vất chất và tinh thần của người dân được nâng cao.

Vân Trung là xã tích cực triển khai có hiệu quả các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Để xây dựng thành công xã đạt nông thôn mới, Đảng ủy, UBND xã xác định phải thực hiện thành công, bền vững từng tiêu chí; coi giao thông là một trong những tiêu chí quan trọng và cần phải thực hiện trước, quan điểm nhất quán đó được triển khai đến từng chi bộ thôn. Chủ trương đã có, chi ủy chi bộ, ban lãnh đạo cùng với các ngành đoàn thể thôn Vân Cốc 3 đã tổ chức họp bàn xây dựng kế hoạch vận động nhân dân hiến đất, bồi thường giải phóng các công trình liên quan đến việc mở rộng đường. Chi ủy chi bộ, ban lãnh đạo thôn xác định việc mở rộng đường giao thông nông thôn theo tiêu chí nông thôn mới là việc làm rất bức thiết, không chỉ mang lại những lợi ích trước mắt mà còn mang lại những lợi ích lâu dài cho các thế hệ mai sau, tạo thuận lợi cho sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

Chi bộ, Ban lãnh đạo thôn thôn đã tập trung chỉ đạo tuyên truyền, tổ chức nhiều cuộc họp lấy ý kiến đóng góp của nhân dân, vận động nhân dân trong thôn, con em đi làm ăn xã có điều kiện kinh tế ủng hộ quê hương. Tại địa phương, các gia đình cán bộ, đảng viên gương mẫu chấp hành trước để nhân dân noi theo. Mặt trận khu dân cư thôn thành lập các tiểu ban vận động, chọn người có uy tín, năng lực đến từng hộ gia đình vận động nhân dân hiến đất, phá dỡ tường bao, cây lâu năm và các công trình thuộc phạm vi cần giải phóng để lấy mặt bằng làm đường giao thông nông thôn. Việc làm đó phải đối mặt với không ít những khó khăn, thách thức, người cán bộ phải kiên trì, bền bỉ, khéo léo vận động bởi nhiều hộ muốn hiến đất nhưng do lại phải tháo dỡ các công trình đã được xây dựng kiên cố hiện còn đang sử dụng tốt gây nhiều tốn kém khiến họ ngần ngại. Với sự quyết tâm cao của chi ủy chi bộ và các ngành đoàn thể, đặc biệt là các tiểu ban đã tổ chức nhiều cuộc họp, bàn bạc để tìm ra phương án tối ưu và đi đến thống nhất tiến hành làm thành hai giai đoạn.

Giai đoạn thứ nhất, tiến hành mở 7 tuyến đường ngõ thuộc địa phận làng cổ, các tiểu ban tiến hành vận động các hộ thuộc 7 tuyến ngõ. Xác định cán bộ đi trước, nên trước tiên thôn quyết định triển khai tại ngõ nhà ông trưởng thôn và lấy đây là điểm đột phá. Sau khi họp bàn nhất trí, nhân dân các hộ trong ngõ, già trẻ, gái trai mỗi người một tay tập trung tháo dỡ và xây đắp. Quá trình thực hiện được hệ thống loa truyền thanh của thôn hàng ngày cập nhật tuyên truyền đến với bà con trong thôn. Chỉ trong 13 ngày, việc tháo dỡ hiến đất, giải phóng mặt bằng, xây đắp lại các công trình được hoàn chỉnh trên đoạn đường có chiều dài hơn 150m. Việc thi công đã thu hút đông đảo nhân dân đến chứng kiến, tất cả đều được tận mắt thấy rõ sự thay đổi mang tính tích cực. Đây chính là khởi nguồn cho sự thành công trên diện rộng. Sau khi hoàn thành công trình tại ngõ nhà ông trưởng thôn, chi ủy chi bộ, ban lãnh đạo thôn đã họp rút kinh nghiệm để triển khai làm tốt hơn đối với các ngõ khác. Trong thời gian khoảng 10 tháng, đến tháng 01/2014, thôn đã giải tỏa xong mặt bằng toàn bộ 7 tuyến ngõ, có 51 hộ đã tích cực tham gia hiến 852m2 đất, tháo dỡ, dịch chuyển 5 ngôi nhà ở kiên cố, hơn 50 công trình phụ, tổng chiều dài các tuyến đường là 2250m, được cứng hóa bằng bê tông dày 20cm, chiều rộng mặt đường 3m, 1050 công lao động hoàn toàn do nhân dân tự nguyện đóng góp. Ngoài 30 tấn xi măng do huyện hỗ trợ, chi phí mua nguyên vật liệu xây dựng lên tới 912 triệu đồng cũng do nhân dân tự nguyện đóng góp, nhiều cá nhân ủng hộ lên tới hàng chục triệu đồng như ông Nguyễn Văn Bờ, anh Hoàng Văn Khải, cá biệt như hộ bà Nguyễn Thị Thanh hiến 72m2 đất và 5 triệu đồng.

Giai đoạn thứ hai được tiến hành với tuyến đường liên thôn dài 750m, mặt đường rộng 5m, thôn xác định đây là tuyến huyết mạch quan trọng của cả thôn nên phải quyết thực hiện bằng được. Thông qua tuyên truyền vận động, có 48 hộ đồng ý tháo dỡ hiến 868m2 đất. Khó khăn lớn nhất ở giai đoạn này là kinh phí quá lớn. Tổng kinh phí theo dự án là 1.500 triệu đồng, trong đó huyện hỗ trợ 136.7 tấn xi măng. Với chủ trương “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, hội nghị toàn dân trong thôn đã nhất trí cao, quyết tâm làm cho xong, tận dụng mọi nguồn lực và huy động nhân dân tiếp tục đóng góp sức người, sức của. Đến cuối tháng 1/2015, công trình đã hoàn thành và được đưa vào sử dụng, với sự đóng góp hàng trăm công lao động của nhân dân trong thôn, đã tiết kiệm được số tiền 375 triệu đồng so với dự toán.