Cây dưa hấu là cây trồng có thời gian sinh trưởng ngắn, một năm có thể trồng được 3 – 4 vụ, bắt đầu từ trung tuần tháng 3 đến cuối tháng 9 dương lịch, và mang lại hiệu quả kinh tế khá cao cho người trồng. Tuy nhiên trong mùa mưa do tác động của điều kiện thời tiết nếu dưa hấu được trồng trong thời gian này hay gặp dủi do nhất, nhưng nếu trồng đúng kỹ thuật vẫn cho năng suất cao và chất lượng ngon không thua gì dưa mùa khác. Để đạt được kết quả tốt cần quan tâm những vấn đề sau:
1. Chọn giống:
Giống là một yếu tố rất quan trọng đem đến thành công khi trồng trong mùa mưa, cho nên cần chọn những giống có đặc tính tốt, thích hợp mùa mưa như: Giống dưa hấu Phù Đổng, Hắc Mỹ Nhân, Trang Nông,...
– Chống chịu bệnh trong mùa mưa.
– Lá tương đối dày, lá càng đứng càng tốt để tránh mưa làm rách lá dễ bị nhiễm bệnh.
– Dễ đậu quả, vỏ quả mỏng vừa vận chuyển đi xa tốt.
– Ruột giòn, độ đường từ 12 – 14%.
2. Những biện pháp kỹ thuật cần quan tâm:
Ruộng trồng phải cao thoát nước tốt không bị ngập khi mưa nhiều.
Nên dùng màng phủ nông nghiệp để:
– Hạn chế cỏ dại, bệnh hại.
– Điều hòa độ ẩm mặt đất, tăng nhiệt độ đất cho bộ rễ phát triển tốt.
– Giữ phân bón không bị rửa trôi và bốc hơi phân.
– Hạn chế việc mao dẫn phèn lên lớp đất mặt giúp rễ phát triển tốt.
Nên dùng màng phủ khổ 1,6 m tránh không cho dây và trái tiếp xúc với đất ẩm ướt dễ nhiễm các bệnh do nấm từ đất truyền sang. Tùy theo giống dưa khoảng cách trồng khác nhau, như dưa có hạt thì để tim rãnh này cách tim rãnh kia 4 – 4,5 m (vậy hàng cách hàng 3,6 – 3,8 m, cây cách cây 0,5 – 0,6 m). Dưa không hạt cũng lên luống giống như trên, nhưng cây cách cây 0,35 – 0,37 m để trái đạt 3 – 4 kg dễ bán và chất lượng tốt.
Nếu sử dụng màng phủ 1,6 m thì chỉ cần xẻ rãnh nhỏ dọc theo nơi hai mép màng phủ ngoài, để thoát nước.
Luống nên được làm hơi dốc xuôi từ hàng dưa vào giữa liếp để thoát nước tốt, không đọng nước trên mặt luống. Lưu ý đối với đất cát pha nhiều, tơi xốp khi làm luống phần mép luống đặt cây cần lên cao và dùng cuốc nèn đất xuống để cho các hạt đất sịt lại nhau hạn chế hiện tượng úng nước ở gốc cây ảnh hưởng làm cây dưa dễ nhiễm bệnh, thừa nước dẫn đến chất cây.
Cắt bỏ dây bơi để luống dưa được thoáng đầy đủ ánh nắng giúp dưa thụ phấn tốt và mầm bệnh ít phát triển.
*Thụ phấn:
Dưa trong mùa mưa đậu trái rất khó do mưa làm hỏng phấn. Để dưa thụ phấn tốt, sau khi thụ phấn dùng lá dưa, bầu, bí hoặc loại lá khác quấn lại giống như cái quặn, dùng một que tre ghim chỗ hai mí lá chồng nhau, xong cắm một đầu que tre xuống đất sao cho quặn lá úp che nụ cái vừa mới được thụ phấn để che mưa không làm hỏng phấn giúp đậu quả tốt.
Hoặc có thể thu phấn bổ xung cho dưa bằng sau: khoảng 4 – 5 giờ chiều hái những hoa đực vừa chớm nở có thể nở trong ngày mai, dùng khăn nhúng nước và vắt thật khô, trải hoa trên khăn xong dùng khăn khác cũng nhúng nước vắt khô đậy lên, nên giữ khăn ủ ở nhiệt độ từ 25 – 28oC là tốt nhất để hạt phấn sống tốt, sáng hôm sau đem ra thụ phấn. Hay sáng sớm khi hoa đực mới nở ngắt hoa đó thụ phấn trực tiếp vào hoa cái.
Tránh để quả dưa bị ngập nước, dưa sẽ dễ bị thối quả.
Phân bón sử dụng cân đối, nên bón NPK 16-16-8, NPK 15 -15-15 không nên sử dụng đạm urê và phân bón lá ở giai đoạn nuôi quả, sẽ làm ruột dưa úng nước, bầm dập chất lượng kém.
Rút nước cạn trong ruộng để đất không bị úng rễ và dây dưa phát triển tốt, nhất là sau khi để trái và giai đoạn dưa chín.
Dưa hấu một trong những loại cây trồng đem lại cho nông dân lợi nhuận cao, tuy nhiên cần am hiểu kỹ thuật để cho năng suất cao mới có vụ mùa bội thu.
Đỗ Hà – Trạm Khuyến nông
